Η ηλιακή ενέργεια γίνεται όλο και πιο δημοφιλής και βιώσιμη επιλογή για ιδιοκτήτες σπιτιών σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, όταν πρόκειται να εγκαταστήσετε το φωτοβολταϊκό σύστημά στο σπίτι σας, υπάρχουν δύο κύριες επιλογές που πρέπει να λάβετε υπόψη: τα net-metering συστήματα (on-grid) και τα αυτόνομα συστήματα (off-grid).
Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε εκτενώς τις διαφορές μεταξύ αυτών των δύο επιλογών και θα σας βοηθήσουμε να αποφασίσετε ποια είναι η καλύτερη επιλογή για τις ενεργειακές σας ανάγκες.
Αυτόνομό φωτοβολταϊκό σύστημα (off-grid)
Ένα αυτόνομο φωτοβολταϊκό σύστημα, γνωστό και ως "off-grid" σύστημα, αποτελεί μια ανεξάρτητη πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Τα off-grid συστήματα χρησιμοποιούν φωτοβολταϊκούς συλλέκτες για τη μετατροπή της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο αποθηκεύεται σε μπαταρίες για μετέπειτα χρήση.
Τα αυτόνομα συστήματα δεν είναι συνδεδεμένα στο δίκτυο και γι’ αυτό το λόγο η χρήση των μπαταριών είναι απαραίτητη για την τροφοδότηση κατά τις νυχτερινές ώρες που δεν υπάρχει παραγωγή ενέργειας.
Βασικά πλεονεκτήματα ενός αυτόνομου φωτοβολταϊκού συστήματος
- Ανεξαρτησία από το Δίκτυο: Το κύριο πλεονέκτημα των αυτόνομων φωτοβολταϊκών συστημάτων είναι η ανεξαρτησία από το ηλεκτρικό δίκτυο. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να παράγετε και να αποθηκεύετε τη δική σας ηλεκτρική ενέργεια και να μην εξαρτώστε από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας ή διακοπές ρεύματος.
- Αξιόπιστη Παροχή Ρεύματος: Οι off-grid συσκευές συνήθως περιλαμβάνουν μπαταρίες αποθήκευσης, οι οποίες επιτρέπουν την αποθήκευση περισσότερης ηλεκτρικής ενέργειας από ό,τι χρειάζεστε. Αυτό σας παρέχει αξιόπιστη παροχή ρεύματος ακόμη και όταν οι φωτοβολταϊκοί συλλέκτες δεν παράγουν ενέργεια (κατά τη νύκτα ή σε συνθήκες συννεφιάς) ή ακόμα και όταν υπάρχει μαζική διακοπή ρεύματος στο δίκτυο.
- Απομακρυσμένες Τοποθεσίες: Τα αυτόνομα συστήματα είναι ιδανικά για απομακρυσμένες τοποθεσίες που δεν έχουν πρόσβαση στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.
- Μηδενικός λογαριασμός ρεύματος: Με ένα αυτόνομο σύστημα θα απαλλαγείς εντελώς από όλα τα κόστη που εμπεριέχονται μέσα σε ένα λογαριασμό ρεύματος. Για παράδειγμα δεν θα χρειάζεται να πληρώνεις δημοτικά τέλη, χρεώσεις για την ΕΡΤ ή για τη συντήρηση του δικτύου.
- Ακίνητο χωρίς άδεια: Σε περίπτωση που κάποιο ακίνητο δεν έχει άδεια τότε ο μοναδικός τρόπος για την παροχή ενέργειας είναι ένα αυτόνομο σύστημα.
Μειονεκτήματα ενός αυτόνομου φωτοβολταϊκού συστήματος
- Αρχικό Κόστος: Το αρχικό κόστος για την αγορά και εγκατάσταση αυτόνομων φωτοβολταϊκών συστημάτων είναι συνήθως υψηλό. Περιλαμβάνει το κόστος των φωτοβολταϊκών πάνελ, των μπαταριών αποθήκευσης, του ελεγκτή φόρτισης, του αναστροφέα και της εγκατάστασης. Η μπαταρία ακόμα είναι ένας ακριβός εξοπλισμός και τα αυτόνομα χρειάζονται μεγάλη αποθήκευση οπότε το κόστος είναι το πιο ισχυρό μειονέκτημα ενός αυτόνομου συστήματος.
- Συντήρηση και Φροντίδα των Μπαταριών: Οι μπαταρίες αποθήκευσης απαιτούν συντήρηση και αντικατάσταση κάθε λίγα χρόνια (περίπου 7-10, ανάλογα με τη χρήση και την εταιρεία). Αυτό συνιστά ένα επιπρόσθετο κόστος και καλή διαχείριση. Γενικότερα, η χρήση της μπαταρίας δημιουργεί επιπλέον πολυπλοκότητα στο σύστημα και γι’ αυτό το λόγο αυξάνει το κόστος συντήρησης.
- Απαιτεί πρόβλεψη για αρκετή αποθήκευση ενέργειας: Για να αντιμετωπίσετε τις περιόδους χαμηλής ηλιακής ακτινοβολίας, τα αυτόνομα συστήματα πρέπει να διαθέτουν αρκετή αποθήκευση ενέργειας. Αυτό αυξάνει το κόστος και τον χώρο που απαιτείται.
- Επιλογή του κατάλληλου συστήματος: Επειδή δεν υπάρχει πρόσβαση στο δίκτυο, η πρόβλεψη και η μελέτη του κατάλληλου αυτόνομου συστήματος είναι πολύ σημαντική. Διαφορετικά, ενδέχεται η παραγωγή να μην καλύπτει την κατανάλωση και να υπάρχουν διαστήματα χωρίς ρεύμα, κάτι το οποίο δεν θέλει κανείς. Η επιλογή μιας έμπειρης εταιρείας για τη μελέτη και εγκατάσταση του συστήματος είναι καθοριστικής σημασίας.
Net-metering φωτοβολταϊκό σύστημα (on-grid)
Το net-metering είναι ένα σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέει τα ηλιακά πάνελ σας με το ηλεκτρικό δίκτυο της τοπικής υπηρεσίας διανομής. Σε απλά λόγια, αντί να αποθηκεύετε την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε μπαταρίες, το net-metering σάς επιτρέπει να "τροφοδοτείτε" το δίκτυο με την παραγόμενη ενέργεια και να λαμβάνετε πίσω ενέργεια από το δίκτυο όταν χρειάζεστε περισσότερη ενέργεια από αυτήν που παράγετε.
Βασικά πλεονεκτήματα ενός net-metering φωτοβολταϊκού συστήματος
- Χαμηλό κόστος: Ένα σύστημα net-metering μπορεί να λειτουργήσει χωρίς μπαταρία, οπότε το αρχικό κόστος της επένδυσης είναι πολύ μικρότερο.
- Διαθέσιμες κρατικές επιδοτήσεις: Στις περισσότερες χώρες του κόσμου, όπως και στην Ελλάδα, δίνονται κρατικές επιδοτήσεις ή διάφορες φορο-ελαφρύνσεις μόνο για τα net-metering συστήματα. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα ξεκίνησε τον Ιούνι του 2023 το πρόγραμμα “Φωτοβολταϊκά στη Στέγη” που επιδοτεί μέχρι και 75% του συστήματος, αρκεί βέβαια να τοποθετηθεί και μπαταρία μαζί (υβριδικό σύστημα).
- Πλεόνασμα ενέργειας: Ένα net-metering φωτοβολταϊκό σύστημα σου δίνει τη δυνατότητα να δημιουργείς αρκετό πλεόνασμα τους καλοκαιρινούς μήνες ή τις περιόδους που λείπεις από το σπίτι και δεν καταναλώνεις ενέργεια, το οποίο μπορείς να καταναλώσεις το χειμώνα πχ που οι ανάγκες θέρμανσης είναι μεγαλύτερες.
- Επιστροφή χρημάτων: Σε κάποιες περιπτώσεις αν η παραγωγή ενέργειας είναι αρκετά μεγαλύτερη από την κατανάλωση, ενδέχεται ο πάροχός σου να σου επιστρέψει κάποια χρήματα για αυτή την ενέργεια.
- Ευκολία στη συντήρηση: Τα net-metering φωτοβολταϊκά συστήματα είναι συνήθως εύκολα στη συντήρηση και διαθέτουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Τα φωτοβολταϊκά panels έχουν εγγυημένη απόδοση για δεκαετίες και απαιτούν ελάχιστη συντήρηση.
Μειονεκτήματα ενός net-metering φωτοβολταϊκού συστήματος
- Εξάρτηση από το Δίκτυο: Με το net-metering, είστε εξαρτημένοι από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι όταν υπάρχει διακοπή ρεύματος, το σύστημά σας δεν μπορεί να λειτουργήσει, εκτός αν έχετε επιπλέον εξοπλισμό όπως μπαταρίες.
- Απαιτούνται Άδειες: Σε ορισμένες περιοχές, η εγκατάσταση ενός net-metering συστήματος ενδέχεται να υπόκειται σε πολλούς κανονισμούς και περιορισμούς, καθώς και στην καταβολή αρκετών εξόδων για ειδικές άδειες.
- Πιθανός Περιορισμός στο Μέγεθος: Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχουν περιορισμοί στο μέγεθος του net-metering συστήματός σας, που μπορεί να μην καλύψουν τις πλήρεις ενεργειακές ανάγκες σας.
- Δεν Είναι Κατάλληλα για Απομακρυσμένες Τοποθεσίες: Τα net-metering συστήματα είναι σχεδιασμένα για οικιακή χρήση ή για επιχειρηματικές εγκαταστάσεις σε αστικές περιοχές. Αν ζείτε σε απομακρυσμένη τοποθεσία χωρίς πρόσβαση στο δίκτυο, τότε το off-grid σύστημα είναι πιο κατάλληλο.
Συμπεράσματα
Η επιλογή μεταξύ των net-metering συστημάτων (on-grid) και των αυτόνομων φωτοβολταϊκών συστημάτων (off-grid) εξαρτάται από τις μοναδικές σας ανάγκες και συνθήκες. Τα net-metering συστήματα προσφέρουν οικονομικά οφέλη και είναι κατάλληλα για τοποθεσίες με αξιόπιστη πρόσβαση στο δίκτυο. Αντίθετα, τα αυτόνομα συστήματα παρέχουν πλήρη ενεργειακή ανεξαρτησία και είναι ιδανικά για απομακρυσμένες ή αυτόνομες κατοικίες. Για να πάρετε τη σωστή απόφαση, αξιολογήστε την κατανάλωση ενέργειάς σας, την τοποθεσία, τον προϋπολογισμό και τους ενεργειακούς σας στόχους. Και πάντα σκεφτείτε να ζητήσετε επαγγελματική συμβουλή για να διασφαλίσετε το καλύτερο αποτέλεσμα για το φωτοβολταϊκό σας έργο.
Καθώς ο κόσμος κατευθύνεται προς βιώσιμες ενεργειακές λύσεις, τα φωτοβολταϊκά συστήματα τόσο τα net-metering όσο και τα αυτόνομα προσφέρουν στους ιδιοκτήτες σπιτιών μια πράσινη και αξιόπιστη πηγή ενέργειας. Η επιλογή είναι δική σας, και αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς έναν πιο καθαρό και βιώσιμο μέλλον για το σπίτι σας.
